ارزش گذاری عشق و علاقه

پیامبر عزیزمان:

حُبُّکَ للشَّیْء یُعْمی و یُصِمُّ

(عوالی اللآلی، ج ?، ص ???)؛

 «عشق تو به چیزی، کور و کرت می‌کند.»

پس بیایید پیش از آنکه عاشق کسی شویم و علاقه به چیزی پیدا کنیم،

 آن را به آزمایشگاه ارزش گذاری ببریم و پس از اطمینان از والایی آن، محبت خود را ارزانی‌اش بداریم.

اما چه عواملی در این ارزش گذاری تأثیر گذار است؟

عامل اول: ارزشمندی محبوب

در میدان مهر و محبت، مهم‌تر از هر مسأله‌ای، «ارزشمندی محبوب و معشوق» است.

 چرا که تنها عاشق‌پیشگی و دلدادگی نیست که از انسان موجودی متفاوت می‌سازد،

بلکه مهم‌تر از آن ارزشمندی و بزرگی موجودی است که محبت انسان بدان تعلق می‌گیرد.

عامل دوم: ارزشمندی انگیزه

بنابراین هر چه محبوب انسان ارزشمندتر باشد، محبت به او نیز ارزش بیشتری می‌یابد و هر چه کم ارزش‌تر باشد محبت به او نیز سخیف‌تر خواهد بود.

اما و ای به حال آن روزی که محبوب انسان از مرز بی ارزشی هم فراتر رود

و در امتحان ارزش گذاری نمره منفی بگیرد

 که چنین عشقی دیگر از انسانیت انسان چیزی باقی نخواهد گذاشت.

نتیجه: عاشق که باشیم؟

با توجه به دو عاملی که گفته شد می‌توان چنین نتیجه گرفت که:

1 بهترین حالت این است که انسان، با والاترین و ارزشمندترین انگیزه‌ها، عاشق بهترین و والاترین موجودات عالم گردد.

چه کسی بهتر از خداوند مهربان یا پیامبران و امامان یا اولیاء و مردم متدین جامعه که محبوب ما باشند.

اما نه با انگیزه‌های مادی بلکه با انگیزه‌هایی که هم ترازشان باشد.

2 علاقه به مردم عادی جامعه هم اگر با انگیزه‌ای خالصانه و رنگ و بویی الهی شکل گیرد، بسیار ارزشمند خواهد بود.

 بنابراین مهرورزی به عموم مردم محبتی است بس ارزشمند که نباید از آن پرهیز کرد.

3 علاقه مندی به گمراهان نیز به شرط آنکه با انگیزه هدایت آنان شکل بگیرد شایسته و درخور ستایش است.

 اما به شرط آنکه توانایی هدایت و قدرت جذب او را داشته باشیم.

اما رد صورت عدم چنین قدرتی چنین علاقه‌ای هم نکوهیده خواهد بود.

4 روشن است که علاقه به مردم عادی جامعه همچون رفیق و فامیل با انگیزه‌های سخیف مادی، نکوهیده و بی ارزش است.

5 همچنین واضح است که علاقه به بدکاران و بزه کاران عالم بسیار نکوهیده است

اما بدتر از آن این است که انگیزه علاقه به چنین افرادی نیز بزه کاری و بدکاری آنان باشد.

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان